Romereis
terug Reitsma. Vakantie 2022
Rome een keer
bekijken, Italië proeven, een wat langere fietstocht maken en geen gedoe hebben
met vervoer, dat waren wat ingrediënten voor de fietsvakantie van 2022. In januari
boekten we de treinreis ( nachttrein naar Zurich en dagtreinen naar Rome) en
een Airbnb appartement voor vier dagen in Rome. Het idee was dat we ergens in
Duitsland zouden eindigen, maar dan wel onze weg terug zouden vinden. We hebben
vier weken vrij en willen niet heel erg vooruit plannen. Een omgekeerde
pelgrimage. Rome als plaats is interessant, maar niet persé een doel om naar
toe te fietsen. Het gaat er maar om dat je onderweg bent.
Reisdagen 13-14 mei
We zijn een uur
eerder op station Amsterdam CS. Er is niemand op het perron en het waait en is
koud. We zien het wagonschema. Onze fietsen staan in wagon 172, we slapen in
177. Gedoe. Om 20.10 u rijdt de trein het perron op en hebben we een kwartier
om fietsen te plaatsen en de tassen mee te nemen naar de couchette. Ik roep
tegen de reisbegeleidster dat ik nog een tas moet halen, ze knikt en ik ga
buitenom want dat gaat sneller. Het lukt en iets na 20.30 u rijdt de trein weg naar
Utrecht en verder. Daar zitten we dan. We moeten om een of andere reden enorm gapen, zijn
moe van werk, stress, spanning. De slaapspullen liggen op het bovenste bed.
Toch besluiten we na een uur, als het al donker wordt op de onderste bank te gaan liggen en
de middenbank
op te klappen. Ik poets
nog even mijn tanden met water uit een flesje want de wc in de wagon is niet
erg fris.
We slapen onrustig,
al blijft het fijn te kunnen liggen meestal rijdt de trein, maar soms staat
deze ook een tijdje stil. Rond zes u worden we wakker en wat later krijgen we
een ontbijt. De reisleiding meldt dat we anderhalf uur vertraging hebben. Mooie
boel. We dreigen we onze aansluiting in
Zürich naar Lugano te missen. De conducteurs zijn laconiek, en zeggen dat we de
aansluiting zullen halen. Ja,ja, makkelijk gezegd. We nemen de tassen op en
lopen twee keer door vier treinstellen om de fietsen startklaar te zetten.
Zürich is gelukkig een kopstation en we kunnen snel naar het nieuwe perron
overstappen en zoeken een fietscompartiment en zitplaatsen. Er is geen tijd om
te controleren of we goede plaatsnummers hebben. De overstaptijd was
uiteindelijk 5 minuten. Stressoefening, maar niet als je zestig bent. Ook een
stoïsche levensvraag. Moet je je druk maken over zaken die niet kunt
beïnvloeden? De stress is wel begrijpelijk want wat zou het scenario zijn
geweest als we de trein hadden gemist en hadden we Rom dan nog wel gehaald. Wel
achteraf een mooi verhaal.
Na een prachtige
treinreis door Zwitserland (bergen en meren) stappen we uit in Lugano, dan
hebben we een boemeltje naar Milaan waar na een uur de intercity naar Rome
vertrekt. Deze reis duurt lang. Ik lees in de roman over de Oekraïense familie
van Lisa Weeda Aleksandra. Gruwelijk en tegelijkertijd wil je doorlezen en
krijg je wat meer idee van de hartstocht die mensen ervaren bij hun grond, hun
land. Maar ook de verdeeldheid die er is in de familie tussen hen die in de
Donna’s wonen en zij in Odessa die op het westen gericht zijn. Misschien is de
Oekraineoorlog wel een verlate identiteits-of burgeroorlog. Na Bologna en Firenze komen we rond 21.30 u
aan in Rome. Ruim zes en een half u die we ook weer helemaal terug gaan
fietsen. En behalve de Povlakte is het landschap niet vlak. Waar zijn we aan
begonnen?
Het appartement ligt
vlakbij station Tiburtina. We hebben in
de loop van de middag een toegangscode gekregen en een filmpje hoe we de
buitendeur naar de tuin open kunnen maken, waar we onze fietsen plaatsen. We
zetten de tassen in de slaapkamer, maken een kop thee en ik ga nog even douchen
en dan gaan we slapen. We zijn moe.
15 mei Rome dag 1.
Verovering van Rome
dag 1. Rome is te groot met te veel geschiedenis. Waar kun je beginnen om zo'n
stad te
leren kennen. (te veroveren). Na
een ontbijt in de tuin en een leuk gesprek met de schoonmaaksters fietsen we de
stad in. José H. waarschuwde voor fietsen in Rome en dat dit gevaarlijk is,
maar het gaat als je rustig aan doet en soms
het zebrapad gebruikt om over te steken. We zoeken intuïtief de weg naar
het oude centrum en het Vaticaan. Ik gebruik de komende dagen mijn gps om grip
te krijgen op de wijken en afstanden door het kruimelspoor dat je maakt als je
fietst te bewaren. Zo weet ik waar ik al geweest ben en hoe. Dat is een manier
om de stad te veroveren.
Op weg naar
Vaticaanstad komen we door de oude stad en de stegen met erg veel toeristen.
Massaal en dat is even wennen. We zien, als we de Tiber oversteken lange rijen
mensen in de zon staan voor bezoek aan de St Pieter. Zorgelijk en niet
aantrekkelijk. Toch bijzonder dat het plein dat je kent van de televisie nu in
werkelijkheid voor je ligt. Inclusief de groepen religieuzen die echt op
bedevaart zijn. Het is zondag en deze morgen is Titus Brandsma door de paus heilig
verklaard. We waren er niet bij.
Na het Vaticaan
kijken we rond in de wijk Trastevere en eten een broodje bij een fontein op de
heuvel achter de wijk.
We bezoeken de
oude ruïnes van het theater van Augustus en drinken we thee op een terras
waarbij we contact krijgen met een jongen uit Bangladesh (22 jr) die vandaag op
proef heeft gewerkt. We krijgen contact als ik iets zeg over zijn sokken.
Daarna in het gebied rond het Colosseum zien we hoe men bezig is met
archeologisch onderzoek en restauratie. De stad lijkt hier wel een grote
historische bouwput. Als we hier zo lopen krijg ik contact met een Afrikaanse
man van dertig uit Senegal. Hij verkoopt kettingen en armbanden. Hij wil wat
vertellen over zijn situatie. Middellandse ze overgestoken, overleefd, woont 80
km van Rome en gaat elke dag op en neer. Hij heeft een soort van status zodat
hij in Italië kan blijven. De overheid helpt daar bij. Verder is het moeilijk
om wat te verdienen. In de horeca werken zoals de jongen uit Bangladesh lukt
niet omdat er wantrouwen is bij de bazen. (discriminatie?) Wat het ook moeilijk
maakt is dat zijn familie verwacht dat hij regelmatig geld overmaakt. Het is
een mooi eerlijk gesprek in een situatie die vol is van tragiek en
ongelijkheid. We geven hem wat geld en hij eist van ons dat we een ketting en
een armband aan nemen. Ik hoef niet zo nodig, maar het is (terecht) zijn manier
om zich te tonen.
Het raakt me hoe hij
opkomt voor zijn waardigheid. We sluiten de dag af met o.a. een spaghetti
carbonara in een familierestaurant in de eigen wijk van ons appartement.
Misschien was dit wel het leukste ding van de dag. Zien hoe bewoners uit onze
wijk het zichzelf gemakkelijk maken en gezellig met elkaar gaan eten.
Verschillende families samen, twee oudere stellen, twee vriendinnen. En ik zie
dat mensen vrij omgaan met de vaste vier gangen in het menu: vooraf, primo,
secundo en dessert. En alleen water bij het eten is ook goed.
16 Mei 2022
Rome 2
De verovering van
Rome dag 2. Op een of andere manier sloeg de vermoeidheid van de afgelopen
dagen toe. Om 12 uur zei Carla, ik ga nog even op bed liggen. Dus het werd wat
later dat we de stad in reden. Via een groot stadspark bij Villa Borghese
kwamen bij het piazza del populi en werden wat winkels bekeken in de Romeinse
PC Hooftstraat (Armani, Dolce Cabana, Dries van Noten enz ). Daarna hadden we
weer een Ilja Pfeiffer moment bij de Trevi-fontein waarbij het leuker was de
fotograferende toeristen op de foto te zetten dan de fontein zelf. Toen naar
een buitenwijk met veel muurschilderingen en een zeer exclusieve supermarkt
Eataly in een oud stationsgebouw waar het brood per 100 gram wordt afgerekend.
(Bijv. 1,38) (Hoeveel weegt eigenlijk een gewoon brood?) Later komen we er
achter dat dit in meer landen vrij normaal is. En waar meer soorten bier te
krijgen zijn dan in een gemiddelde AH. Tot slot naar de wijk Pigneto naar een
'bijzonder restaurant' waarvoor we getipt waren door kennissen van C. Het heet
'Necci dal 1924' een van de oudste en beroemdste restaurants in de wijk. Vroeger
was de wijk een achterstandsbuurt, nu is het een hippe buurt waar veel
studenten wonen die op de nabijgelegen universiteit studeren.
Het is nog warm en
we kunnen buiten zitten op het terras. Veel groepen studenten en bij kletsende
vriendinnen. We zien dat voor de Romeinen de avondmaaltijd niet de
belangrijkste maaltijd is. Mensen eten hapjes bij een drankje en dat is
voldoende. Het eten valt een beetje tegen, maar opnieuw is de sfeer erg
Italiaans. Gelukkig wist mijn Garmin de weg naar huis, waarbij we wel door wat
achterbuurten kwamen met slechte wegen, blaffende honden en donkere kades. Met
de fiets in twee dagen hebben we een indruk gekregen van de stad en we vinden
het langzamerhand helemaal niet meer vreemd dat de piramide di Caio Cestio
ingebouwd is in de stadsmuur. In de tijd dat Caesar Cleopatra versierde was de
Egyptische cultuur en religie helemaal hot in Rome. De edelman Caio Cestion
liet een piramide bouwen liet zich erin begraven.
17 Mei 2022 Rome 3
Verovering van Rome
dag 3. Na een eerste scan van de stad de afgelopen dagen doen we nog wat
laatste ontdekkingen bij onze omzwervingen, maar in een lager tempo. Maar eerst
hebben we nog een gesprek met de vrouw die ons appartement schoon maakt. Ze
komt uit de buurt van Venetië, is 33 jr. en heeft moeite om werk te vinden in
haar vak (archeologisch werk). Ze werkt als schoonmaakster en verdient
ongeveer 1000 euro per maand. Maar ook in Rome is het leven duur. Die basis is
niet genoeg om te beginnen aan kinderen. Ze vertelt over de moeilijke positie
van jongeren van haar generatie die niet goed aan de bak komen. Gelukkig
ondersteunen haar ouders haar, maar terug naar huis wil en kan ze ook niet
meer. Het gesprek is te kort en zij zit ook met haar taken, maar het gesprek
maakt veel indruk en roept veel vragen op.
Vandaag rijden we
naar Testaccio een oude arbeiderswijk. Onderweg wandelen we stukken met de
fiets aan de hand als een straat interessant is. Bijvoorbeeld de galerijen voor
de winkels waar mensen in de schaduw wat eten of drinken. Een oud vrouwtje
spreekt ons aan als Nederlanders. Oud wil niet zeggen dom. De wijk is enigszins in verval, maar men is
duidelijk aan het restylen met muurschilderingen en de herinrichting van een
slachterijgebied. We bezoeken opnieuw Trastevere en bekijken de oudste Romeinse kerk
waar een Franciscus beeld bedolven is onder vraag- en dankbriefjes. Simpel en
waardevol. We klimmen omhoog achter de wijk via de heuvel richting het Vaticaan
en zoeken een tijdje naar de Friezenkerk. Daar hebben een kort gesprek met een
pater Dominicaan die vandaag gastheer is. En daarna naar ons appartement voor
een biertje en afhaalpizza.
Morgen is de eerste fietsdag. We hebben via airbnb een slaapplaats geregeld. Het is lastig in te schatten hoe stijl en heuvelig het gebied is. En welke afstand te doen is. We willen er vroeg uit
want het is nog steeds 30 graden. We verlaten Rome met veel indrukken. Om er een paar te noemen:
- We gaan als fietsers steeds makkelijker door
het verkeer. Een kwestie van ruimte in nemen. Iets wat de Romeinse bestuurders
accepteren (en begrijpen).
- Wat blijft hangen is het schrijnend verschil tussen
Afrikaanse straatverkopers aan de ene kant en bijvoorbeeld de elite die in de
buurt van het park Borghese woont.
- Rome hebben we niet veroverd. Wel een eerste
indruk gekregen van de publieke ruimte en dan vooral niet de bekende plekken,
maar meer daar buiten.
- En: Toerist waren we net als de anderen die de stad
bezoeken.
- Wat blijft hangen is de autochaos, de historiciteit van de stad (oude
gebouwen, stadsmuren, paleizen, woonblokken) en genoten hebben we van de
gezelligheid van etende families en groepjes studenten, het gewone van
koffiedrinkende bewoners en mensen die je aanspreken in een winkel en vragen
waar je vandaan komt. En als je zegt Nederland dan krijg je verhalen te horen
dat ze een keer op bezoek zijn geweest in Amsterdam of daar gewerkt hebben.
- En
de hele tijd bleef Ilja Pfijfer in mijn gedachten. Hoeveel toeristen kan een
stad verdragen en wanneer heb je een stad echt gezien? Naar mijn mening als het
je lukt om meer te zien als de toeristische blik. Als het gewone dagelijkse
zich gaat tonen.
We zaten de derde dag een uur op een plein in de schaduw
omdat het erg warm is. Een stelletje zit te zoenen, een moeder is er met haar
dochter die weg loopt naar een fontein midden op het plein en toch in de gaten
houdt wat haar moeder daar van vindt. Buurtbewoners die een praatje met elkaar
maken. De nieuwsgierigheid overheerst. Wie wonen er op dit plein, hoe brengen
ze hun dag door, hoe gaan ze om met de warmte, de siesta? In mijn mening heb je
een stad gezien als je ook de andere kant hebt gezien: de afrikaanse jongens,
de zwervers, de werkers en schoonmakers.
18 mei Fietsdag 1. Civita Castellana
Genoeg stad. We zijn
hier om te fietsen.
We gaan de komende dagen de Apenpijnen in. Het
gebergte dat als een ruggengraat over een groot deel van noord naar zuid over Italië loopt. De eerste keer is tussen Rome en Assisi en daarna van het dal van
Spoleto naar Florence. Twee keer stukken met veel klimmen en dalen, maar
stukken met prachtige natuur en mooie uitzichten. Het eerste deel gaat door Umbrië en daarna pakken we een stuk van Toscane. Dit gedeelte van Italië heeft
oude wortels en geschiedenis. Dat merken we aan de zeer oude middeleeuwse stadjes
waar we slapen of door heen komen.
Maar beginnen bij
het begin. We moeten eerst de hectiek van Rome achter ons laten. Vanwege de
warmte rijden we rond 6.15 u door de al bekende straten en Borghese park. Rust,
enkele auto’s, een vuilniswagen. Boven het piazza di populi hebben we elkaar
gezegend en de hoop uitgesproken dat we een goede reis zouden hebben. En dan:
met het boekje en de gpstrack op zoek naar de route. Een fietspad langs de
Tiber. Op dit uur veel hardlopers en enkele fietsers, een zwerver slaapt onder
een brug. Dan daarna komen we in de spits terecht van provinciale wegen terwijl
we langzaam in een nieuw heuvellandschap terecht komen. We drinken koffie langs
de weg en ontdekken langzamerhand wat Umbrië is. Negatief: slecht onderhouden
wegen en noodzakelijke flinke klimmen. 7-8%, soms kleine stukjes 10-12% en dat
in dertig graden. Is dit vakantie? Positief: een veld vol klaprozen, prachtige
vergezichten, een dorpsplein, kloven uitgehold door de rivier, cactussen zomaar
langs de weg. We slapen vandaag in een idioot appartement in een woontoren in
een prachtig Italiaans stadje zonder toeristen. Onhandig: we moeten wel zelf de
fietsen naar boven tillen. Voordeel: we kunnen zelf koken en slapen in een
hemelbed.
19 Mei 2022 Aquasparta
Het moment van de
dag was een Italiaan in Fiat Panda die ons luid toeterend en gebarend
voorbijreed. We begrepen het in eerste instantie niet, maar Reitsma (de
routemaker) schrijft dat toeteren ook enthousiasme en bemoediging kan
betekenen. De man was schijnbaar geraakt door onze verschijning en wilde dit
ondersteunen en aanmoedigen door te toeteren en wild met zijn armen te zwaaien.
De vakantie kan niet meer mislukken als één Italiaan vind dat je goed bezig
bent. :). Nadat we deze morgen alle spullen uit de woontoren hadden getakeld,
melden we ons om 6.30 u bij het nabijgelegen café voor een ontbijt. Dat
betekende in de praktijk één cappuccino en één croissant. Niet genoeg voor ons
als 'heuvelenfietsers', maar het gebaar was goed. Dus bij de koffiepauze hebben
we ons ontbijt dunnetjes overgedaan. De Pace vlag (vrede)komen we onderweg
regelmatig tegen en ik maak een foto. Misschien de manier van Italianen om
protest aan te tekenen tegen de oorlog in Oekraïne?
We komen door twee
bijzondere stadjes: Vignanello en Amelia. De eerste door z’n ligging op een
smalle heuvel en Amelia is een oud Middeleeuws dorp met daar boven een heuse
kathedraal.
Wikipedia schrijft:
Amelia wellicht de oudste stad in Umbrië. Cato de Oude schreef dat de eerste nederzetting er verscheen rond 1134 v.Chr.
De legendarische koning Ameroe wordt genoemd als de stichter van
de stad. Hij gaf het de naam Amelia. Later werd de stad bezet door de Etrusken, en weer later door de Romeinen.
De indrukwekkende muren die de stad omringden, zijn waarschijnlijk
gebouwd door de Etrusken. Een deel ervan, 30 meter lang, stortte in 2006
in en wordt hersteld. Deze muren werden verder versterkt en uitgebreid
in de Romeinse periode en ook meermaals in de Middeleeuwen. De muren
zijn 720 meter lang en ongeveer 3,5 meter dik en hebben vier poorten. De Romeinen maakten de stad een Municipium, mogelijk al in 338 v.Chr., maar zeker rond het midden van de eerste eeuw voor Christus. Tijdens de Latijnse Oorlog (340-338 v.Chr.), een opstand van de Latijnen tegen voormalig bondgenoot Rome, lag Amelia op een strategische positie aan de Via Amerina naar verschillende andere steden. Door deze oorlog kon Rome zijn macht ver uitbreiden.
We hebben de fietsen bij de touristinfo geparkeerd en een wandeling
gemaakt door de stegen en boven genoten van het uitzicht. Tegelijkertijd vraag
je je af wat de toekomst is van dit soort plaatsen. En wie bezoekt boven op de
top nog de vieringen in de kathedraal waar je amper met een auto kunt komen? Na
de wandeling drinken we iets bij een bakkerij, ijsjeswinkel en praten over onze
fietstocht met een Duits stel dat oprecht wil weten hoe dat gaat met zo'n
tocht. Zij hebben voor twee weken een appartement met zwembad in de buurt
gehuurd. Het laatste deel van de tocht was het summum van prachtige Umbrië
vergezichten. Ik kon wel blijven fotograferen. In Aquasparta hebben we opnieuw
een comfortabel appartement in een middeleeuws centrum met smalle stegen, waar
we ‘s avonds door heen lopen en met mensen praten. De gastvrouw is al aanwezig en roept Carla als we mensen vragen naar de straat. Ze laat ons de fietskelder zien en we nemen de tassen mee naar boven. Woonkeuken, douche en toilet en slaapkamer. Dan gaat ze naar haar eigen huis, maar als ik wil douchen blijkt dat ze de gasketel nog uit heeft staan moet ze terugkomen. Morgen Assisi.
20 Mei 2022 Assisi
Gisteravond werd pas
na een tijdje duidelijk dat we een appartement in een zeer onaangetast
middeleeuws centrum hadden. Nauwe stegen, poortjes en kelders. Maar, dat moet
gezegd, ook lege winkels en verval. We spraken een jonge vrouw aan die zo
bleek, met een groep bezig was een middeleeuws festival te organiseren. Onze
vraag welke ontwikkeling ze voorzag voor dit soort plekken en of ze zelf in het
oude gedeelte zou willen blijven wonen kon ze niet beantwoorden. Later spraken
we nog twee senioren die op een klein pleintje zaten te praten in de
avondkoelte. Een mooi zoekend gesprek waarbij een van de mannen op steeds meer
Engelse woorden kwam om ons iets uit te leggen.
Deze dag was
uiteindelijk zwaar maar dat kwam ook door onze keuze. We zijn uit de heuvels in
het dal van de Spoleto terecht gekomen. Dit koste twee keer flink klimmen en
daarna een grote afdaling. Na de afdaling hielden we pauze in Bevagna, een oud
stadje met een Romeinse thermen, kerk en fontein.
Een serene sfeer, niet druk
en met een goede plek om uit te rusten in de schaduw. Daarna langs de rivier en
via een onverhard pad naar Assisi. We kozen ervoor een camping te kiezen iets
voorbij het centrum van de stad halverwege de heuvel. Dit betekende 300 hm
klimmen in de middagzon. Gedoe dus. Nadat we op de camping een schaduwrijke
plek hadden gevonden en een kop thee hadden gedronken kwamen we weer een beetje
bij. ‘S avonds zijn we uit eten geweest in een klein restaurantje verderop de
heuvel met prachtig uitzicht op het dal. Een mooie beloning.
Omdat er weinig
personeel was werd er niet geserveerd op het buitenterras, moesten we zelf de
schotels ophalen, zo legde de eigenaar/kok ons uit. Een soort zelfbediening.
Dat ging zo: Dan werd er uit het raam DIEPEN geroepen en dan werd je geacht het
dienblad met de volgende gang op te halen. Een beetje een hilarische ervaring
om zo je eigen naam te horen roepen in het midden van Italie. In het donker
rijden we weer terug naar de camping.
21 Mei Assisi
Vandaag rustdag en
bezoek aan de Franciscus kerk. Na drie dagen flink klimmen hebben onze spieren
rust nodig. We slapen wat uit, ontbijten en lopen de stad in bij de
capucinapoort. Het is nog niet warm. Langs het pad mooie planten waaronder veel
brem. Door de steegjes dalen we af naar het centrale stadsplein. Het is
redelijk vroeg en ik zie meerdere winkeliers hun vloer dweilen voor de komende
toeristen, leveranciers brengen nieuwe voorraden naar de restaurants.
Wij
treffen de drukte vooral aan bij de drie boven elkaar gebouwde kerken. De
beneden en bovenkerk uit de twaalfde eeuw en de crypte van later. In de crypte
liggen de restanten van Franciscus. We lopen in de rij van de bezoekers die om
de kist heenlopen, maar stappen er even uit om de sfeer in ons op te nemen. Een
monnik komt naar ons toe om ons een gebedsprentje te geven. Alles bij elkaar
mooie poppenkast en tegelijkertijd ontroerend.
Er zijn veel rondleidingen en
veel uitleg bij de schilderijen van Giotti die scenes uit het leven van Jezus en
Franciscus verbeelden. Er is een viering in de benedenkerk en de bezoekers
bidden mee met de gekleurde priester. Nog veel devotie en geloof in Italië denk
ik. Ik heb het idee dat de Franciscanen toch op een of andere manier in al het
gedoe van zo'n bedevaartsoord proberen iets van het verlangen van Franciscus
naar eenvoud vast te houden. Ik moet maar weer een keer de fioretti over
Franciscus lezen.
We lopen terug naar het centrum lang talloze souvenierwinkels
en drinken wat op het plein en bezoeken nog even de christelijke kerk die in
een oud Romeins gebouw is gevestigd. De rest van de middag lezen en slapen we
wat en praten met een Duitse medereizigster Annette (docent wiskunde) over haar
en onze fietservaringen. Ze is alleen op weg in het kader van een sabbat.
Moeder van vier kinderen (20-30jr), een nieuwe vriend, maar niet gescheiden
omdat ze nog steeds goed kan opschieten met haar ex en met de vraag of ze dat
alsnog officieel moet doen. En zoekend naar een actualisering van haar
katholieke wortels.
Dit soort gesprekken hebben we vaker en de vraag is hoe dat komt. Zeker als je alleen bent heb je na een dag alleen fietsen wel behoefte aan een praatje om je verhaal te vertellen en soms gaat dat gesprek ook verder. Fietsen is zeker een vorm van pelgrimeren. Niet meer in de klassieke manier van een bedevaart. Door op reis te gaan neem je afstand van het gewone dagelijkse. Je kunt met een afstandje kijken naar wat je gewoon bent te doen. Dat geeft overzicht en dat is verhelderend. Er speelt nog iets. Op de fiets heb je het basale van wat je nodig hebt om te leven bij je. Een bed, onderdak, simpel kookgerei, kleding. Het is fijn om te ontdekken dat je niet veel meer nodig hebt om je ding te doen. Door zo op weg te zijn blijkt dat alle spullen thuis een soort overbodige ballast zijn. Zo eenvoudig leven - de eerlijkheid gebiedt te schrijven dat die eenvoudige spullen nog wel wat kosten (fiets, tent, donzen slaapzakken ) geeft ook een verhelderende afstand. Tenslotte, en ik heb dat aan meerdere fietsers gevraagd die we tegen kwamen- is het aantrekkelijke van een fietstocht dat je niet hoeft te verzinnen wat je die dag gaat doen. Op het moment dat je wegrijdt gebeurt je vakantie vanzelf: de landschappen, dorpjes, ontmoetingen, inclusief beklimmingen, regen en zon. Een veelheid aan indrukken. Dat gaat niet vanzelf. Je moet er een soort ontvankelijkheid voor ontwikkelen. Het plezier zit in niet in het 'maken van de vakantie' maar in het ervaren, voelen, zien. Hoe meer je zo door het land trekken als een exposure kunt beleven ga je meer zien en ontstaan er mooie ontmoetingen en gesprekken. Die ontmoeting ontstaat vooral als je open en afhankelijk in de open ruimte kunt zijn. Afhankelijk omdat je soms water nodig hebt of informatie. Omdat je nieuwsgierig bent, je kunt verplaatsen in de situatie van anderen die fietsen en net als jij water en kennis nodig hebben. Dit is wat anders dan de vrijheid van een camper, waarbij je zo autonoom mogelijk bent, maar waarbij de kans op ontmoeting minder groot is.
22 Mei Anghiari
Een lange fietsdag
door een vlak parcours. We konden kiezen. Camping onder een snelweg met kans op
lawaai uit het dorp op 75 km of een camping agriturisme met zwembad op 95 km.
Voordeel het parcours was na een noodzakelijke heftige afdaling uit Assisi, redelijk
vlak, behalve het einde van de dag. We volgen een breed dal aan de zijkant,
daar waar de heuvel begint. Groen met mooie uitzichten. In Citta del Castelló
houden we pauze en laden de accu van C. een half uur bij. (Dat is 25 km) De
serveerster begreep het niet en had er niet veel zin in maar we stonden met de
accu en oplader klaar en zagen een stopcontact en deden wat we bedoelden. En
toen werd het toegestaan. Aan het einde van de dag moeten we een kam over. Het
dorpje Anghiari is een middeleeuws vestingstadje dat fier boven het dal
uitsteekt. Het ligt er prachtig bij, maar de klim is pittig. Aan de andere kant
is de camping. De beheerster is vriendelijk evenals de prijs. We komen op een
etage van een olijventuin te staan. Een ander stel fietsers is net aangekomen
en wij gaan iets verder staan. De camping heeft een klein zwembadje en na de
douche duik er even in. Door een misverstand wacht C. op mij en ik wacht in het
zwembad op haar. Na de maaltijd lopen we naar het stadje en we zijn verbaasd. In
vergelijking met Aquasparta is dit een levend stadje, met een café, galeries en
auto's voor de deur. We slenteren wat door de steegjes en klimmen naar een
uitzichtpunt. Er is een groot complex van huizen waar verschillende families
woonden.
23 Mei Figline Valdarno
Dit was een dag met
hoogte en dieptepunten. We kozen voor de hoge route naar Subbiano. Dit op
advies van onze buren en ook de routeschrijver stelt dat dit stukje over de
berg door een natuurpark wat lichter is dan van de andere kant. We zaten al
hoog, maar klommen nog meer met stukken van 10–12%. Schrik bij C. die over een
slang reed. Zeker geen hoogtepunt. Uiteindelijk was onze koffiepauze met
uitzicht op 720 m. Een flinke workout dus. Daarna een lange afdaling en doen we
boodschappen en lopen even over de markt van Subbiano en snuffelen in de bakken
van één euro. Daarna door en rond 13 u stop bij een leuk restaurantcafe. Om de
batterij op te laden, maar ook om wat te lunchen. (Couscouse en kipsalade,
water en koffie). 'Do as the Italians do'. De eigenaar is eerst wat voorzichtig als we met de accu en oplader voor hem staan. Deze vraag wordt hem niet vaak gesteld. Hij wijst op een stopcontact in de zaak, maar als alles klaar zet vraagt hij me om een stopcontact buiten te nemen en alles goed aan de kant te leggen zodat zijn gasten er goed langs kunnen. Stroom opladen kost een maaltijd en tijd, maar hier is het ook leuk om te zien hoe de Italianen zelf hun lunchpauze doorbrengen. Het eten smaakt voortreffelijk en we bedanken de eigenaar hartelijk als we na anderhalf uur weer verder gaan.
Rond 14.30 u klimmen
we weer op de fiets en rijden halverwege een heuvel en steeds klimmen en dalen
we wat. Het is warm, te warm en we stoppen een uurtje tot vier uur. Dan blijkt
dat de tunnel door de berg die we nodig hebben om in het volgende dal te komen
in reparatie is. Geen wegomlegging te bekennen. We gaan eerst 5 km naar het
zuiden en willen afsnijden om weer op de route te komen maar dit gaat flink
stijl omhoog en omlaag. Uiteindelijk rijden we 10 km om en komen in de
avondspits terecht.
Dit vertraagt. We komen rond 18.30 u op een grote camping
van het HU concern. Het is de enigste camping dus we hebben weinig keus. Een
receptie met 5 balies, winkel, restaurant, zwembad en marmer in het
toiletgebouw. Toerisme industrie met jongens die je met karretje naar je plek
brengen. Als je wat biedt mag je wat vragen.
Dit is de eerste keer dat we meer dan veertig euro voor een nacht slapen
betalen (er nauwelijks gebruik van maken) en dan staan we ook nog met de tent
op grint. Gelukkig wil mijn Duitse buurman mijn biertje in de koelkast van zijn
caravan koelen.
24 Mei 2022 Florence
In kilometers (30
km) is deze etappe een makkie, maar de routemaker wil liever door de heuvels
dan door het dal. Vlak na onze start krijgen we een klim van drie kilometer 5-9
% te doen. En daarna nog een keer één km met dezelfde percentages. Dat vraagt afstemming.
Carla gaat vooruit en ik zweet er achter aan. De beloning is, na een flinke
afdaling, een kop cappuccino bij een klein barretje met een koffiekoek. Dit is
het echte dagelijkse Italië. Bewoners doen hun boodschapjes en pakken gelijk
een kop koffie in het café om even bij te praten of de krant te lezen. De
koffie die je aan de bar ophaalt is goedkoop kwa prijs en voortreffelijk kwa
kwaliteit.
Opnieuw staan we op een HU camping en nu op het trekkersveldje onder
olijfbomen. De tweede beloning was een paar uur aan en in het zwembad en daarna
bezoek aan Firenze/ Florence. Mooi, vol, veel jonge mensen. Florence wil
fietsstad worden, maar daar is nog niet veel van te merken. Als het gaat om
fietsen kan alles: fietsen in het winkelgebied, tegen het verkeer in, mensen
fietsen op het voetpad en wandelen op het fietspad.
Een gezellige chaos. Als we
wat gegeten hebben in de stad en terug zijn praat ik nog een tijdje met een
stel uit Zuid Korea dan ook op het trekkersveld. Ze hebben van Barcelona naar
Florence langs de kust van de middellandse zee gefietst. We praten wat over
uitrusting en fietsroutes in Europa en in Azië.
Later begrijp ik dat ze hele stukken met de trein gedaan hebben.
25 Mei 2022 Firenzuola
We verlaten Firenze
tijdens de ochtendspits en klimmen meteen flink naar Fiesole dat ten noorden
van de stad ligt. 500 hm. En dan stijgen en dalen we licht over een kam en dit
levert prachtige uitzichten op. Daarna dalen we acht kilometer door een smal nauw
dal met een snel stromende beek en prachtige natuur naast ons.
In SAN Pietro a
Sievo drinken we koffie met iets erbij. We hebben leuk contact met de cafébaas
en krijgen kersen van hem. Hij spreekt geen Engels en wij geen Italiaans, maar
met handen en voeten en sommige engelse woorden is het voldoende voor contact.
Dan begint de tien kilometer lange klim naar de Passo del Futa. We doen het in
twee delen van steeds 5 kilometer 5-9%. Nog nooit zoiets gedaan. Wel met de
racefiets, maar niet met bagage. Het is warm en ik zweet behoorlijk. Carla
rijdt steeds een kilometer voor uit en wacht dan. Dan puf ik uit en doe opnieuw
een stukje.
Uiteindelijk
bereiken we de pas en zoeken de camping op. Deze is fantastisch in vergelijking
met de Hu ontspanningsindustrie van de afgelopen dagen: vrije plaatsen,
zwembad, jongeren en ouderen, en een gezellige ontmoetingsplaats voor WiFi,
koffie of een biertje. Het heeft de sfeer van een berghut. De camping ligt op
900 m en er is veel natuur en we zien veel wandelaars. We duiken het zwembad
in, koken wat eten en maken een wandeling over de camping die zeer ruim is
opgezet. Dan drinken we nog wat in het campingcafé. Veel mensen eten een pizza
in een klein restaurantje.
We zijn nu acht
dagen op weg met de fiets en verwonderlijk ver zijn we al gekomen. Nu op weg
naar Bologna en de Alpen. Tot slot. Italianen houden niet van afdrogen. Ze
plaatsen de borden en pannen in een rek boven de afwas bak en laten het zo
drogen.
26 Mei 2022 Bologna
Deze dag is een
makkie, nou ja bijna. Na het vertrek van de camping moesten we naar een nieuwe
pas rijden op ongeveer 950 hm. Daarna was het 70 km afdalen. Sensationeel. Het
uitzicht vooral. Ver in de diepte boerderijen, stukken land, bossen. In het begin
nog in de mist maar na verloop van tijd werd het helderder, zonniger.
Sensationeel ook het afdalen met de fiets. Bologna ligt op 59 hm dus reken maar
uit. Onderweg reden we parallel aan een beek die een rotsformatie had
blootgelegd. Groots en massief. We zijn door de stad gereden naar de camping,
na eerst wat boodschappen te hebben gedaan en koffie gedronken. Dit dreigt een
nieuwe verslaving te worden. De stad maakt een vrije losse indruk op ons maar
heeft wel met een oude geschiedenis, want ze was al in 1100 universiteitsstad,
maar duidelijk is dat de studenten hun stempel op de sfeer drukken. Morgen gaan
er maar eens echt kijken.
27 Mei 2022 Bologna 2
Om uit te rusten van
het klimgeweld , maar ook om de ‘linkse stad’ te leren kennen waren we rond
9.45 u op weg. Een buurvrouw op de camping met een 22 jarige zoon die in
Bologna sterrenkunde studeert gaf ons wat tips. De stad heeft al sinds 1100 een
universiteit en we waren vandaag getuige van een paar afstudeerfeestjes. We
zaten lange tijd op het plein van de Opera. En er kwam een soort Kalme Chaos
gevoel over ons. We zaten en de wereld trok aan ons voorbij. Het ritueel zo
lijkt het, is dat de afgestudeerde verkleedt rond loopt en vragen beantwoordt
en dat er drank, taart is voor de gasten (ouders en vrienden)
Opvallend in de stad zijn de portieken of gaanderijen. Wikipedia schrijft:
De portieken van Bologna (Italiaans: Portici di Bologna) is de naam waaronder de vele gaanderijen aanwezig in de binnenstad van het Italiaanse Bologna worden aangeduid dewelke tijdens de 44e sessie van de UNESCO Commissie voor het Werelderfgoed op 28 juli 2021 werden erkend als cultureel werelderfgoed en als "portieken van Bologna" werden toegevoegd aan de werelderfgoedlijst. Geen enkele andere stad in de wereld telt zoveel gaanderijen als Bologna: alles bij elkaar hebben die arcades een lengte van 42 kilometer in het historische centrum
Na een lunch
bezochten we een aantal plekken zoals de uitkijktorens en een plein met daaraan
7 kerken aan elkaar vast. En met de fiets kriskrasten we nog wat in en rond het
centrum dat overigens niet groot of idioot druk is.
TorensIn de elfde en twaalfde eeuw werd de stad volgebouwd met torens en rond 1200 zou de stad er zo’n 180 omvatten. De reden dat deze gebouwd werden is niet helemaal duidelijk. Mogelijk liet elke rijke familie een toren bouwen om elkaar te imponeren. Een andere reden kan de strijd tussen de Ghibellijnen en de Welfen geweest zijn of de Investituurstrijd waarbij de verschillende families partij kozen. Als de strijd oplaaide verschansten zij zich in hun torens. In de straten werden dan bloedige vetes uitgevochten en vanuit de torens schoten ze met pijl en boog op elkaar. De meeste torens werden in de dertiende eeuw weer afgebroken. Een klein deel zou langer blijven bestaan en allerlei functies krijgen. Tegenwoordig zijn er nog vierentwintig over waarvan de naast elkaar staande Asinelli (97 m) en de Garisenda (48 m) het bekendst zijn. Bron Wikipedia
Overigens ook hier
net als in Rome de situatie van de Afrikanen. Ze kwamen elke
vijf minuten langs om spullen te verkopen, te
bedelen, maar ze probeerden ook in discussie te gaan over onze houding van
afwijzing.
28 Mei 2022 Lendinara
Omdat er in Ferrara
geen camping meer is (70 km van Bologna) moeten we bedenken wat te doen. Door
de Po vlakte rijden we naar het noordwesten en zijn rond 12 uur in dit
bijzondere stadje met een oude geschiedenis. Vandaag weinig heuvels maar wel
flinke wind uit het zuidoosten windkracht 3-4 maar draaiend naar het noorden.
Beetje saai. Velden vol mais, fruitboomgaarden, graan. Maar ook veel kanalen
want die akkers moeten bevloeid worden. De grote rivier de Po (afvoer van water
uit de Alpen) was lang een monster door vele overstromingen en verandering van
bedding. Nu is hij getemd door hoge dijken. De koffieplek deze zaterdag was
leuk want het hele terras zat vol met dames op leeftijd die hun zaterdagse
bijpraat uurtje hadden en wel geïnteresseerd waren waar wij vandaan waren.
Bij de lunch gebeld
voor een B&B. Een aantal was vol, maar met hulp van de kelner kwamen we in
contact met de beheerster van Casa Rossa in Lendinara. Na totaal 119 km konden
we haar en het huis in ogenschouw nemen. Een kraakheldere seniore dame bij wie
we een compleet huis hebben en de fiets kunnen opladen. Ze vertelde veel in het
Italiaans waar we maar eentiende van begrepen, maar dat geeft niet. De
ontbijttafel had ze al gedekt. Morgen naar Verona.
29 Mei 2022 Verona
Het duurde even voor
we vanochtend vertrokken waren. De oude dame vond dat we haar eigen huis
moesten bekijken inclusief de kamer van haar dochter Catharina en de Barbie
verzameling.
Daarna op weg langs
veel kleine en grote kanalen, dorpen en de velden die gister ook voorbij waren
gekomen. We zagen veel asperges bedrijven en abrikozen boomgaarden.
Rond 10.30 u kwamen
we aan in Montagnana. Een bijzonder stadje met nog een volledig ommuurd
centrum. We drinken er koffie, laden de accu op en ik doe boodschappen voor
deze zondagavond. We volgen daarna de rivier de Adige via een fietspad dat
redelijk recent is aangelegd, want het staat niet in het boekje van 2016 dat we
gebruiken. Door hoog op de dijk te rijden hebben we een goed overzicht. Het
grote verschil met gister is het weer. We hebben een bewolkte dag, de
temperatuur is lager en het spat af en toe. Na twee weken zo’n is dit prima.
Dan rijden we Verona binnen en lopen we vast op een afgezet parcours van de
tijdrit op de laatste dag van de Giro D’italia. Een rit over 17 kilometer. We
kijken het even aan, maar we willen ook graag de tent op zetten en douchen na
de 100 km die we vandaag gereden hebben. Na het eten rijden we nog even de stad
in en bekijken de oude arena en het grote piazza della Erbe.
De Via Claudia Augusta was
een Romeinse weg, die het zuiden van Germania met
Noord-Italië verbond. Vanaf
een citadel bij Donauwörth volgde de weg de loop van
de Lech, via de toenmalige provinciehoofdstad Augusta Vindelicorum
(Augsburg) naar Füssen. Van daaruit ging de weg over de Fernpas, via
het Gurgltal en een deel van het Oberinntal en over
de Reschenpas naar de rivier Adige (Duits: Etsch), om
deze tot bij Tridentum (Trento) te volgen. Bij Tridentum splitste de weg zich.
De westelijke tak liep via Verona naar Ostiglia (Hostilia),
tot aan de Po, de oostelijk tak leidde via Feltria (Feltre) naar
de Adriatische Zee bij Altinum.Bron Wikipedia.
De uitbreiding van het Romeinse
Rijk noodzaakte de Romeinen tot het verharden van wegen. De eerste
keizer Augustus (27 v.Chr. - 14 n.Chr.) veroverde het traject vanaf
Feltria via Tridentum tot aan de Reschenpas. Het verdere traject van de Via
Claudia Augusta, namelijk het Oberinntal en de Fernpas tot in de
noordelijke Beierse Hoogvlakte kwam in handen onder leiding van diens
adoptiezonen Drusus (38 - 9 v.Chr.) en Tiberius (de latere
keizer van 14 - 37 n.Chr.). Keizer Claudius (41 -54 n.Chr.), Drusus'
tweede zoon, zorgde uiteindelijk voor het voltooien van de straat. Hij liet het
traject, dat zijn vader bij zijn veldtocht door de Alpen had begaan, uitbreiden
en verhief hem ter ere aan zijn vader tot rijksweg. De ongeveer 600 km weg
ontwikkelde zich vervolgens tot een belangrijke handelsroute.
De oude Via Claudia Augusta verloor aan betekenis
nadat de Brennerpas in de 2e eeuw begaanbaar werd gemaakt
en er een tweede weg via Teriolae (Zirl), Partanum (Partenkirchen) en Bratanium
(Gauting) over de Alpen leidde. Voor het verkeer dat
de Alpen doorkruiste mocht de weg dan minder belangrijk worden, tot
ver in de Middeleeuwen behield hij wel de status van belangrijke
handelsroute. (Bron Wikipedia)
30 Mei 2022 Trento
We drinken kort
koffie in Bussolengo en volgen een kanaal van de Adigo waar een groep senioren
van een georganiseerde reis ons tegemoet komt. We klimmen 1,2 km om uit het dal
te komen. Boven is er een winkel en accu-oplaadpunt ineen. C. gaat voor zeker en
wil haar accu opladen bij het oplaadpunt van het tentje. Terwijl we zitten en
opnieuw koffie drinken, raken we in gesprek met een net gepensioneerd stel uit
Opmeer (Noord Holland).
Ze nemen twee en een halve maand om terug in Nederland
te komen. Leuk gesprek, ook omdat mijn familie uit deze streek komt die ze via
via kennen. Als de accu weer vol is moeten we verder want we hebben de camping
90 km verderop gereserveerd. Het is eigenlijk raar dat er nu opeens een
fietssnelweg is van ruim honderd kilometer, terwijl in de steden die we bezocht
hebben er grote moeite is om fietspaden aan te leggen. Dit fietspad wordt
overigens goed gebruikt door wandelaars, racefietsers en toerfietsers onderweg.
Langzamerhand rijden we tussen flinke hoge bergen en voelen we dat we, heel licht. aan het klimmen zijn. We rijden tussen druivevelden, maar vooral is de streek bekend van de fruitbomen. Na het doen van boodschappen in het plaatsje Mattarello (tien km onder Trento) . We kamperen op een minicamping
naast een tuinderij, waar niemand verder staat. Saai.
31 Mei 2022 Bolzano
Na drie flinke
fietsdagen gaan de benen protesteren en zijn we om drie uur in de middag, na 75
km neergestreken op de camping van Bolsano. Bordje bij de ingang ‘Vol’, maar
gelukkig is er een trekkershoekje met plek, een zwembad en een verzorgd
badhuis. We passeerden onderweg Trento, maar zijn niet de stad ingereden. Ik
zat de hele tijd te denken waar Trento bekend van is, maar het reisboeken geeft
uitsluitsel. Er werd tussen 1545 en 1563 een katholiek concilie georganiseerd
dat ging over de ontwikkelingen van de reformatie. Onder andere werd besloten
de aflatenhandel af te schaffen. Een wijs besluit, maar ook de start van de
contrareformatie. Zie Wikipedia.
De route is niet
spectaculair. Er is nog steeds een fietssnelweg die redelijk vlak naar boven
rijdt. De komende dagen gaan we wat meer klimmen. We spraken bij een
picknickbank twee fietsers uit Münster en zij hadden al eerder deze route
gereden en zij vinden het fietspad veel drukker dan vroeger. We peddelen dan
maar tussen de fietstoeristen met hun e-bikes door. Zij mogen hier net zo goed
rijden als wij. De bergen en uitzichten blijven fantastisch. Maar de snelweg
naar de Brennerpas, de rivier en ons fietspad moeten allemaal door één dal en
dat is wel een beetje vol.
1 Juni 2022 Bolzano 2
Weinig
routeinformatie want we houden een rustdag in en en rondom het zwembad. Na het
ontbijt wachten we tot de buren vertrokken zijn en verplaatsen dan de tent naar
de schaduw. Veel lezen, koffie drinken, wasje doen, douchen, zwemmen, slapen.
Aan het einde van de middag fietsen we naar het oude centrum van Bolsano en
doen boodschappen. En vroeg naar bed, want we gaan naar de pas fietsen van 1400
m hoogte. We zijn nieuwsgierig naar het Alpenlandschap.
Geschiedenis:
We zitten hier in Zuid Tirol met een grotendeels
Duits sprekende bevolking. Dat heeft een lange geschiedenis. De Romeinen
bezetten het gebied bezuiden de Brennerpas in 59 v.C. en sindsdien richtten zij
een bestuur in volgens hun recht. De Keltische bevolking romaniseerde in de
loop der eeuwen totdat rond 700 n.C. de Germaanse stam van de Bajuvaren
(Beieren) het gezag overnam en zij de oorspronkelijke inwoners gingen
domineren. Verschillende graafschappen ontstonden waarvan het graafschap Tirol
het voornaamste werd. Zuid-Tirol was sinds de 8e eeuw, Trentino sinds 1027 deel
van het hertogdom Beieren. In 1363 kwamen beide gebieden onder het huis
Habsburg en sindsdien behoorden ze tot Oostenrijk. Toen het in 1915 duidelijk
werd dat de eerste wereldoorlog langer zou gaan duren dan de legerleidingen in
de verschillende landen oorspronkelijk hadden gedacht, werd het van steeds
groter belang een doorbraak te forceren. Geallieerden vonden dat Italië deze
doorbraak kon leveren, indien het actief aan de oorlog zou gaan deelnemen. Zo
zou Frankrijk zijn troepen aan de Italiaanse grens kunnen verplaatsen en aan
het front inzetten. Vanuit deze positie kon Italië onderhandelen met
verschillende partijen, om zo veel mogelijk voordeel te behalen. Zowel land als
geld. Een en ander werd vastgelegd in het Pact van Londen. Dit is een voorbeeld
van de oude Europese geheime diplomatie, waarin invloedssferen worden
vastgelegd zonder de positie van de betrokken bevolking ook maar enigszins te
betrachten. Na de Oostenrijks-Hongaarse nederlaag werden volgens afspraak de
provincie Trentino en het zuiden van de provincie Tirol in 1919 geannexeerd tot
aan de 'natuurlijke geografische grens', waarmee de bergkam van Brenner werd
bedoeld.
Onder het fascistische bewind van Mussolini voerde
Italië een onderdrukkende italianiseringspolitiek om het gebied volledig te
assimileren. Vanaf 1923 werd het Duits uit het openbare leven verbannen en
Duitse plaatsnamen werden vervangen door Italiaanse. De naam Tirol werd
verboden en vervangen door Alto Adige. Ook werd een begin gemaakt met het
italianiseren van de Duitse achternamen, waarbij zelfs op grafstenen de
inschriften veranderd werden. Tevens kwam er een grootschalige immigratie op
gang van Italianen uit andere gebieden naar met name de steden, om de
oorspronkelijke bevolking in aantal te overtreffen. Het was de hoop van de
Zuid-Tirolers dat Adolf Hitler met de annexatie van Oostenrijk ook Zuid-Tirol
zou terugeisen onder het motto Heim ins Reich, zoals ook met het Sudetenland
zou gebeuren. Machtspolitiek woog in dit geval echter zwaarder dan nationale
idealen, want als dank voor de Italiaanse steun bij de annexatie van Oostenrijk
(maart 1938, "Duce, das werde ich Ihnen nie vergessen"), sloten
Hitler en Mussolini een akkoord waarbij de Zuid-Tirolers voor de keuze werden
geplaatst om de Duitse nationaliteit te bevestigen en dan als consequentie te
emigreren naar het Duitse Rijk (Option), of zich volledig bereid te verklaren
om als Italianen te assimileren en afstand te doen van alle culturele rechten.
Onder deze druk koos 86% voor vertrek. Uiteindelijk vertrokken ca. 75.000
mensen naar gebieden in Duitsland en Oostenrijk. Verdere emigratie werd door
het oorlogsverloop opgehouden. Degenen die vertrokken waren, mochten na 1945
niet terugkeren, totdat internationale druk Italië dwong onder bepaalde
omstandigheden remigratie toe te staan. Ongeveer een derde van hen maakte
daarvan gebruik. Met deze geschiedenis van families is het begrijpelijk dat in
de jaren '60 door Duitstaligen aanslagen werden georganiseerd op Italiaanse
gebouwen en geprobeerd werd een anschluss met Oostenrijk te verkrijgen.
Bolzano (Bozen) is de hoofdstad van Zuid-Tirol. Op
dit moment is ruim 62% van de bevolking is Duitstalig, 23% spreekt Italiaans en
4% van de bevolking spreekt Ladinisch. Bron: Wikipedia.
2 Juni 2022 Prad am Stilfser Joch
Vandaag zijn we na
een leuk gesprek met onze Belgische buren over de stand van het land - twee
gescheiden werelden, maar het draait- , was onze eerste stop in Meran. Een
toeristische bergsportplaats. Zuid Tirol is meer Duits gericht en zie je aan de
kleding. Van Meran wordt het dal smaller en de rivier meer snelstromend. We
rijden tussen de toppen van tussen 2-3 duizend meter. Een jongen op de fiets
spreekt me aan en hij vertelt dat ze met een groepje een tocht maken: Bolsano,
Reschenpas, Brennerpas en dan weer terug naar Bolsano. Ze slapen in
jeugdherbergen. Hij komt uit Milaan en werkt als dataspecialist bij een bank.
Bij de lunch hebben we in een parkje contact met een Zwitsers stel dat met een
kind van 8 maanden op stap is. Ze vertellen over de verandering die de geboorte
heeft teweeggebracht. Leuk.
We moeten soms
flink, maar meestal vals plat klimmen. Later ook op een onverhard pad. We
stijgen vandaag 781 hm en de afstand is 80 km. Op de camping maken we gebruik
van het binnenzwembad want we staan op een 'camping residence', een beetje
chick, maar wel lekker ontspannend. We moeten ons morgen om 9.30 u melden in
Glurns want we gebruiken een Shuttle om een al te steile klim te ontlopen.
3 Juni 2022 Ried
Vandaag was de grote
oversteek bij de Reschenpass. We hebben een afspraak om 9.35 u bij de
brandweerkazerne in Glurns. Dus op tijd opstaan, stuk fietsen, informeren waar
de Fuerwehr zit enz. We hadden een uur over voor koffie, brood kopen en zien
hoe anderen koffie drinken en bijpraten. De sfeer hier is formeler dan in meer
zuidelijk Italië. Als ik om elektriciteit vraag in de conditorij/bakker om mijn
mobiel op te laten wordt ik naar buiten verwezen, later mag ik toch een
stopcontact gebruiken. De vrouw van de shuttle is precies op tijd. We laden de
fietsen op en de tassen achter in het busje. We zitten voorin en zien in de 17
km die we rijden een prachtig landschap voor ons.
Links en rechts hoge bergen
en een breed plateau waarvan lijkt dat het niet stijgt.
Het is bedrog want het busje moet flink
toeren maken. Ik zie op het aparte fietspad fietsers doen wat wij even niet
doen. In St Valentin worden we afgezet bij een groot stuwmeer. We rijden over
de Dam en volgen een fietspad links van het meer richting Reschen. We doen
rustig aan, maken koffie kijken uit om maar zo lang mogelijk te genieten van de
natuur en het uitzicht.
De Reschenpas is al geruime tijd een van de
belangrijkste noord-zuidverbindingen over de Alpen. Al voor de Romeinse
Tijd verbond de pas als steil bergpad het Inndal in het noorden met
de Vinschgau in het zuiden. De Reschenpas maakte deel uit van de rond het
jaar 50 geopende Romeinse weg Via Claudia Augusta, die al gauw
de belangrijkste verkeersader tussen Italië en Augsburg werd. Zowel
gedurende de Middeleeuwen als aan het begin van de Nieuwe Tijd bleef
het, naast de bergpassen in het Zwitserse kanton Graubündentot
de belangrijkste Alpenovergangen behoren. Tegenwoordig is
de Brennerpasvoor het verkeer veel belangrijker. Wikipedia
We zien de
torenspits van het kerkje dat onder water staat door de aanleg van het
stuwmeer. We passeren de pas en zakken af naar Nauders. Daarna volgt een
scherpe afdaling van 6 km en komen we uit bij de Zwitserse grens, maar even
later is het de Oostenrijkse grens. Niemandsland. Hier is de kloof heel smal en
stroomt de rivier snel. Dit is de Inn. Deze volgen we de komende dagen. We
pauzeren iets voor Pfunds maar dan begint het te druppen en horen we onweer.
We
doen onze regenkleding aan en zakken af. Dit hoort er ook bij en we stoppen in
Ried en zetten in de regen de tent op, frissen ons op en maken thee. Qua natuur
en uitzicht een topdag ondanks de regen op het laatst. We hebben 61 km
gefietst. Zijn op 1562 hm geweest en hebben 1065 m gedaald en ( inclusief
busrit) 1036 hm geklommen.
4 Juni 2022 Stams
We gingen om 21 u
slapen en werden rond 7.30 u wakker met zon. Fijn want alles is een beetje klam
van de regen. Voor ons is een groep Belgische mannen bezig zich voor te
bereiden op hun fietstocht. Ze zijn van een wielervereniging uit Belgisch
Limburg en zijn hier voor het Pinksterweekend. (12 u rijden)
We rijden vandaag
het dal verder door langs de rivier (en de snelweg en de trein) . We rijden
door Oostenrijkse bergdorpen en stukken natuur. Al snel vinden we een
koffieplek vlakbij de rivier waar we lekker de krant lezen, rondkijken,
filmpjes maken. Het uitzicht is steeds wisselend en mooi door de hoge toppen.
We lunchen bij de rivier en raken in gesprek met een vrouw die ook graag
toertochten zou willen maken, maar haar man wil niet. Tragiek. Maar ze sluit
het gesprek af door te zeggen dat hij weer andere kwaliteiten heeft.
We zien
veel raftboten op de rivier. Het is zaterdag voor Pinksteren en we moeten goed
nadenken welke boodschappen we doen omdat , behalve de bakkers, de winkels twee
dagen dicht zijn. Op de camping die erg mooi is en met een mooi uitzicht op de
bergen treffen we twee stellen die ook fietsen. Dat levert veel uitwisseling
op.
5 Juni 2022
Garmisch-Partenkirchen
De gebeurtenis van vandaag was een
stortbui met hagel waar we samen met een groep Engelsen in zaten. Dat wil
zeggen we stonden te schuilen bij een gasthof (gesloten) toen de onweersbui
(zie de foto) los barste. Maar wat het bijzonder en overweldigend maakte waren
de hagelstenen van 1-2 cm waardoor de auto’s op de weg stopten, bij onze plek
gingen schuilen om zo deuken in het autodak te proberen te voorkomen. 5-6
auto’s met lichten aan, Engelsen met fietsen onder een zonnescherm, dreigende
lucht en lawaai van hagelstenen en een regenpijp die overloopt. Na 15 minuten
was de hagelbui over en reden de auto’s weer verder.
En we konden droog
Garmisch bereiken. Echter toen we de camping wilden zoeken begon het opnieuw te
regenen en doken we een café is voor thee en koffie om driekwartier later een
nieuwe poging te wagen. De camping is een ramp en veel te duur in verhouding
tot wat je krijgt. Dat heb ik ook een beheerder besproken en een pleidooi
gedaan voor een redelijke prijs voor fietsers die om 17 u aankomen en om 8 u
weer weggaan. Het zal niet helpen.
We hebben vandaag
opnieuw gesmokkeld door de trein van Insbruck naar Mittenwald te nemen. Dit
plaatsje ligt op 1000 hm hoogte. We ontlopen zo een klim van 6 km
van 8-10% om de Fernpas op 1212 hm te bereiken. We rijden langs de Inn naar
Insbruck (25-30 km). Er zijn deze Pinksterdag veel mensen op de fiets. Bij de
koffiepauze hadden we een leuk gesprek met een leeftijdsgenoot die ook veel
fietstochten had gemaakt en we deelden onze zorgen over de klimaatopwarming.
‘Die Regierungs is verruckt’ vond hij. In de stad kopen we op het hauptbahnhof
een treinkaartje. Ik zie op een affiche reclame voor een treinkaartje van 39,-
euro naar Amsterdam met de Nightjet. Een mooie prijs en een mooi idee, maar
laten we ons project afmaken. We maken een treinritje van een uur met mooie
uitzichten. Jammer daarna was dat het fietspad naar Garmisch veel langs de
autoweg ging.
6 Juni 2022 Utting
Met heimwee rijden
we de Alpen uit, al blijft de Zugzpitze de hoogste berg van Duitsland (2950
m), in onze nek kijken. De hele dag
kunnen we hem zien al zit de top vaak in de wolken. Dit is al weer de 17 e
fietsdag en rijden redelijk laat de camping af (9 u) en in Garmisch
Partenkirchen volgen we eerst een spoor en daarna een rivier naar het noorden.
Een prachtig breed dal met groene weiden, koeien, bloemen. Je voelt hier nog
bergsfeer en niet gek want het is hier nog steeds 700 m hoog. We drinken koffie
langs de rivier met uitzicht op de Zugspitze.
We moeten lang wachten bij een
overweg tot de trein naar München passeert. Een meisje op een scooter achter
ons vraagt waar we heen gaan als ik zeg dat zo wachten een oefening in geduld
is. Leuk zo’n gesprekje zomaar. We rijden door Murnau am Staffelzee waar
Kandinski en zijn vriendin schilderden en zij zijn schilderijen verstopte toen
deze als entarttete kunst werden gezien. We rijden door een golvend boerenland
en als we langs de weg een broodje eten horen we achter de bosjes een zwaar
brommend motor geluid op ons af komen. Ik ben benieuwd wat dat kan zijn. Het
blijkt een optocht van oude tractoren te zijn bestuurd door mensen in Beierse
klederdracht. Mannen met vrouwen op de bijrijder stoel, families, maar er zijn
ook vrouwen die de tractor besturen.
We zwaaien vriendelijk en bijna iedereen
zwaait terug. Maar het houdt niet op. Er doen meer dan 150 voertuigen mee. Een
mooi tweede pinksterdag feest. We rijden verder en komen door een fiets straat
en daarna langs de Ammersee waar ook de camping is. Een hele andere ervaring
dan gister. Een redelijke prijs en een gastvrije ontvangst door een vrouw die
Nederlands spreekt. En een vrij trekkers veld met een zonnetje. Na het eten
lopen we nog even naar het meer en zien een regenboog, afwisselend donkere
luchten en avondzon. Wat gaat dit betekenen.
7 Juni 2022 Augsburg
Het regent deze
nacht behoorlijk lang en veel en bij het opstaan spettert het nog steeds. Wat
te doen? De weervoorspelling is drie druppels, dus een 'grote kans op regen'
tot 'het regent de hele dag'. We ontbijten in de tent (nog niet gebeurt deze
vakantie) en rijden rond 8.46 u weg. Na een kilometer moeten we fietsbroeken
aan doen. Dit was nodig tot 30 kilometer. In de tussentijd wel koffie gedronken
in een gasthof en uitgebreid met de eigenaresse gesproken. Ze krijgt vaak
fietsers die de Romereis doen op bezoek.
In het kader van
bijzondere ontmoetingen ( tractoren, Giro, )
fietsten we nu tegen een schapenkudde op. Inmiddels is de regen
opgehouden en kunnen we de tent in de zon drogen. (Dus niet de hele dag regen)
.
Na 50 km zijn we in
Augsburg. Vanwege de voorspelde regen en het feit dat de campings ver van de
stad zijn, hebben we besloten om een
hotel te nemen en al morgen terug te gaan. Een en ander geregeld bij de
Deutsche Bahn en ingecheckt. Gelukkig kunnen we de fietsen parkeren in een
vrijstaande vergaderzaal. Rond 16 u lopen we de stad in, maar eerst bekijken we
op het station dat in verbouwing is waar en hoe we op perron drie komen. In de
hoofdtunnel is geen lift zo ontdekken we. We is helemaal aan de andere kant
van de perrons een gang met opgaande paden om de perrons te bereiken. We
slenteren wat door de winkelstraten. Ook hier zien we mensen die prullenbakken
nazoeken op flesjes en blikken die statiegeld opleveren.
Een vrouw op een
terras geeft een oudere vrouw met boodschappenkarretje die ook de prullenbakken
naloopt voor onze ogen 10 euro.
We bezoeken een sociaal project uit 1521,
gesticht door Jacob Fugger als woonwijk (acht stegen en zeven poorten, en kerk). Het is de oudste sociale woonwijk van de wereld. Kwetsbare mensen konden na selectie, bijna voor
niets wonen (0,88 euro per jaar). Een andere eis was dat ze drie keer per dag een gebed uitspraken.
Kern was dat mensen door hen een goede woonplek te bieden, de ruimte kregen om zichzelf te ontwikkelen en niet meer afhankelijk waren van giften. Op het centrale plein van de stad is een tentoonstelling gaande om dit oude idee te
bespreken met bezoekers en te actualiseren. Leuk om te zien dat er
vergelijkbaar met Nederland (hofjes) ook in Duitsland diaconale projecten werden
bedacht.
We lopen door de Maximiliaanstraat met prachtige huizen in verschillende pasteltinten. Na een
drankje en een hapje vroeg naar bed. Trein om 6.38 u.
8 juni 2022 Terugreis.
De man van de DB
keek ons aan of we wel helemaal normaal waren. Het dilemma was dat snelle
treinen met fietsplaatsen niet beschikbaar zijn op onze reisdag. Het
alternatief is locale treinen waar fietsen wel toegelaten worden (als er plek
is). Bovendien kunnen we gebruik maken van de regeling van de regering om
inwoners van Duitsland te compenseren voor de dure gasprijzen. Ze doet dit door
treinkaartjes van 9 euro beschikbaar te stellen in de maanden juni-aug. Op deze
manier kunnen we voor 30 euro naar de Nederlandse grens rijden. Consequentie is
dat deze dag een lange zit wordt met een aantal keren overstappen. Vandaar de
wat spottende blik van de man in het DB reisecentrum.
We zijn er gekomen
al waren we even ongerust toen voor Treuchtlingen de trein niet verder reed in
verband met een brand vlakbij het spoor en er sprake was van inzet van bussen.
Lastig op een station zonder liften en met fietsen met veel bagage. Gelukkig hielpen
mensen mee om fietsen dan wel spullen naar boven of beneden te tillen. En toch
was
de dag een hele belevenis.
Koffiepauze in een leuke bakkerij in Treuchtlingen, een studente helpt ons met
de app van de Deutsche bahn, medereizigers denken mee over het neerzetten van
de tassen en de fietsen, een jongen van het reisecentrum helpt ons met het
kopen van een toeslagkaartje tussen Düsseldorf en Venlo. Je zit soms een paar
uur met de vaste mensen in een coupé en ziet veel van intermenselijk contact.
Het is een soort familiehuiskamer waar je even met elkaar in zit.
Veel
indrukken, kleine kinderen die jengelen, mensen die geen ruimte maken door hun
tas op een stoel zetten, mensen dragen mondkapjes, maar soms onder hun neus
zodat de conducteur weer moet corrigeren, mensen die moe uit hun werk komen,
een vrouw met een veel te zware reistas die ze amper kan dragen, groepen
jongeren die van hun
9 eurokaartje een
leuk dagje uit maken. Rode draad is dat de treinen vandaag overvol zijn, de
hele dag. Het lijkt wel of iedereen met deze aanbieding vandaag op stap is.
Maar het
belangrijkste is dat we gezond, heel weer terug zijn zonder grote calamiteiten
en veel indrukken en ervaringen hebben opgedaan. Dat is het leuke van zo op weg
zijn. De ervaring komt op je af daar hoef je niets voor te doen. Dat laat dit
verslag zien.
Nazit en Statistieken
Hierbij enkele ervaringen voor mensen die de route vanuit Rome willen doen.
- We kozen er voor de route zo te doen en de treinreis inclusief fietsplekken ruim van te voren te boeken. We maakten daarbij gebruik van de diensten van
Jan Wagtendonk .
We boekten eind januari voor vertrek half mei. Dit had invloed op de prijs van de tickets, beschikbaarheid van fietsplaatsen en we konden ruim op tijd een appartement in Rome boeken. We gingen er van uit dat we redelijk gemakkelijk vanuit Duitsland weer terug zouden kunnen reizen.
- De route is vanuit Amsterdam geschreven, maar andersom goed te doen. Een paar dingen: Als je de track volgt rij je regelmatig door eenrichtingverkeer straten. Het voelt dan alsof je in overtreding bent, maar niemand sprak ons aan. De eerste dag vanuit Rome is pittig kwa hellingen en je bent dan nog niet getraind. De klim vanuit Anghiari richting Subbiano is goed te doen. Daarentegen is de fietsdag vanuit Florence naar de Futapas erg zwaar. Allereerst de klim uit het dal en vervolgens iets verder de tien kilometer naar de pas. Zwaar ook vanwege de hitte die dag. Bij de andere hellingen in de Alpen hebben we gebruik gemaakt van het busje en de trein. Ook de indeling van etappes zoals door Reitsma voorgesteld hangt samen met de dagzwaarte, maar die is anders als je van zuid naar noord rijdt. We zijn daar creatief mee omgegaan.
- lange beklimmingen waren voor ons nieuw. Wil je jezelf niet te veel belasten dan is het slim om goed naar het gewicht van je uitrusting te kijken en niet teveel voorraad mee te nemen. Een beetje grammen jagen, maakt de tocht leuker. Discussiepunt blijft het wel of niet meenemen van stoeltjes.!!
- Achteraf gezien hadden we vijf - zes weken moeten vrij maken voor deze tocht. Dan heb je meer rust en waren we verder in Duitsland gekomen. Een stel uit Noord Holland dat we spraken had het slimmer aangepakt. Hun planning - ze waren beide net gestopt met werken - 10 weken onderweg zijn.
- Om het verschil in kracht op te heffen heeft mijn vrouw een elektrische toerfiets. Naast het voordeel bij de klimmetjes en de snelheid is er ook het nadeel van het moeten opladen en meer op de achtergrond het gevaar dat de motor of de accu uitvalt waarmee de tocht geëindigd moet worden. Dat blijft een risico. Het blijft moeilijk inschatten hoe snel de accucapaciteit terugvalt bij het klimmen. De meeste cafés en restaurants werkten mee als we wilden bijladen. Het heeft wel invloed op je dagplanning. Hoewel we een campingstekker bij ons hebben berekent een aantal campings nog steeds stroom apart (De stroomkast is dan dicht of de aansluiting uit). Dan moesten we met de accu en oplader naar de receptie. Onderweg hadden de meeste Rome fietsers geen ebike. Eén stel reed met Santos fietsen met elektrische ondersteuning die ze gebruikten bij al te zware klimmen.
